[2] الاجتهاد سعى و کوشش 1-  من واجب حقوق اللّه على عباده النّصیحة بمبلغ جهدهم و التّعاون على اقامة الحقّ. 1-  از حقوق واجب خداوند بر بندگانش این است که: به اندازه توانایى خود در خیر خواهى و نصیحت بندگان خدا کوشش کنند و در راه برقرارى حق در میان خود همکارى و کمک نمایند. 2-  لیس على الامام الّا ما حمّل من أمر ربّه: الإبلاغ فى الموعظة، و الاجتهاد فى النصیحة و الاحیأ للسّنّة و إقامة الحدود على مستحقیّها و إصدار السّهمان على أهلها. 2-  پیشواى مسلمانان غیر از آنچه که از طرف پروردگارش به او دستور داده شده، وظیفه‏اى ندارد: اعلام فرمان خدا با پند و اندرز، کوشش در خیرخواهى، احیاى سنت الهى، اجراى حدود خداوند بر مستحقان کیفر، و رساندن حق مظلومان بر اهلش. 3-  [الى عثمان بن حنیف‏] ألا و إنّ إمامکم قد اکتفى من دنیاه بطمریه«»، و من طعمه بقرصیه، ألا و إنّکم لا تقدرون على ذلک، و لکن أعینونی بورع و اجتهاد، و عفّة و سداد. 3-  [به عثمان بن حنیف:] آگاه باش که امام شما از دنیایش به دو جامه کهنه و از خوردنیهایش به دو قرص نان اکتفا کرده، بدانید که شما چنین نتوانید کرد، اما با پارسایى و کوشش و پاکدامنى و درستى مرا یارى کنید. 4-